طیف وسیعی از مواد شیمیایی که امروزه در انواع گرید موادشیمیایی آزمایشگاهی یا صنعتی ساخته میشوند باید با استانداردهای ایزو ISO)( 9001:2008سازمان بین المللی استانداردسازی(The International Organization for Standardization) مطابقت داشته باشد .
مواد شیمیایی استفاده شده در آزمایشگاه ها طبق مجموعه برتری از استاندارد ها تهیه میشوند که برخی از این استاندارد ها توسط جامعه مواد شیمیایی آمریکا (ACS) تعیین میشود و در سراسر جهان شناخته شده و مورد تایید است.
طبقه بندی مواد شیمیایی بر اساس درصد خلوص :
هر ماده آزمایشگاهی دارای درصد خلوص و گرید مشخص است که در اینجا انواع گرید ها را براساس درصد خلوص را معرفی میکنیم :
1. گرید تحلیلی (Analytical Chemistry grade) :
گرید تحلیلی دارای درصد خلوص استثنایی بیش از 99% میباشد.
2. گرید آزمایشگاهی (Laboratory Chemistry grade) :
گرید آزمایشگاهی دارای درصد خلوص بالا نزدیک به 97% میباشد .
3. گرید عمومی ـ آزمایشگاهی (Laboratory-General Chemistry grade) :
گرید عمومی ـ آزمایشگاهی بسته به نوع استاندارد دارای درصد خلوص متفاوت هستند.
4.گرید عمومی (General Chemistry grade) :
گرید های عمومی دارای خلوص بیش از 95% میباشند.
5. گرید صنعتی (Industrial Chemistry grade) :
گرید های صنعتی درصد خلوص پایین و ناخالصی نزدیک به 90% دارند.
انواع گریدهای مواد آزمایشگاهی :
مواد شیمیایی متنوعی با گرید های آزمایشگاهی مختلف و به منظور کاربرد های وسیعی تهیه و عرضه میشوند که به طور خلاصه در زیر آورده شده است :
1. گرید فنی (Technical grade) :
گریدهای فنی به عنوان مواد خام در تولیدات یا امور غیر ضروری در آزمایشگاه ها مانند شستشو و حل کردن استفاده میشود .
2. معرف های سنتزی (Synthesis reagents) :
معرف های سنتزی برای سنتز های مواد آلی و آماده سازی مئاد شیمیایی مناسب است .
3.گرید فوق خاص (Extra pure grade) :
گرید فوق خاص مرتبط با محصولاتی است که برای گرید های نیمه کمی یاکیفی مناسب است. این مواد شیمیایی آزمایشگاهی با اکثراستاندارد های جهانی (مانند:USP-BP-Pharmacopoeia) مطابقت دارد و در به طور متداول در آزمایشگاه های مواد شیمیایی به کار میرئد .
4. گرید برای اهداف تحلیلی (For Analyticah purpose grade) :
گرید تحلیلی به منظور کاربرد های تحلیلی ، کنترل کیفی و تحقیقات استفاده میشود .
5. گرید Pharmacopoeia :
محصولات و محلول هایی که با پیش نیاز های لازم (مانند: NF-BP-DAB-JP-USP-DACو…) برای خالص بودن محصولات شیمیایی پذیرفته شده در حوزه دارویی همخوانی دارد.
6. گرید محیط کشت سلولی (Cell Culture grade) :
گرید محیط کشت سلولی که در آماده سازی های آزمایشگاهی ، محیط کشت سلولی ،عصاره های زیستی ، معرف های استریل و… کاربرد دارد .
7. معرف ACS :
این معرف تحلیلی که در اکثر آمایشگاه ها یافت میشود و با طیف وسیعی از تکنیک های تحلیلی به منظور کنترل کیفی محصولات شیمیایی ، توسعه و تحقیقات به کار میرود که با ویژگی های جامعه شیمیایی آمریکایی ACS همخوانی دارد .
8. معرف تضمین شده GR :
معرف GR قابلیت تبدیل گروه به گروه نتایج که به شکل ویژه ای کنترل میشوند تا تضمینی برای کسب نتایج تحلیلی نامتناقض باشد و دارای کیفیت ایده آل برای اهداف آزمایشگاهی میباشد.
9. گرید فوق العاده خالص Ultra pure grade :
معرف فوق العاده خالص که هر معرف با یک تاییدیه آنالیز به شکل کامل در آنالیز های معدنی که باید ناخالصی بسیار کم و در حدPPt و PPb باشد استفاده میشود .
10. گرید غذایی (FCC) :
محصولات غذایی باید از نظر کیفیت ، ناخالصی و مدت نگهدارنده توسط مرجع FCC ( Food Chemicals Codex) تایید شود .
11. معرف HPLC :
طیف محصولی که به شکل خالصی برای گروماتوگرافی مایع با عملکرد بالا ساخته شده . این طیف شامل حلال هایی با خلوص بالا است که برای همخوانی با مشخصات جذب محض اشعه ماورا بنفش و همچنین معرف های جفت یونی ، مورد تست قرار میگیرد.
معرف های زیست مولکولی به شکل خاصی تهیه میشوند تا بتوانند تضمینی برای آنزیم هایی باشند که باعث اختلال در عمل آنزیم های دیگر و شفافیت مناسب برای تکنیک های آشکار سازی باشند.
13. گرید میکروبیولوژی (Microbiology grade) :
صدها محصول میکروبیولوژی با تعدادی معرف مکمل محیط رشد بدون آب وسایر سیستم های دستی در طیف گرید میکروبیولوژی عرضه میشود .
14. گرید بیوشیمی ـ بیوتکنولوژی (Biotech-Biochemistry grade) :
معرف های بسیار خالص که برای آنالیز و تحقیقات بیوشیمی استفاده میشود و عدم وجود بازدارنده ها نظیر مقادیر کم فلزات سنگین را تایید میکند . همچنین این معرف در تست های تحقیقات بیوشیمیایی برای کنترل آنزیم ها ، کوآنزیم ها و سوبستراها به کار میرود .
15. گرید بررسی میکروسکوپی (Microscopy grade) :
انواع متنوعی از مواد شیمیایی آزمایشگاهی و معرف ها برای بررسی های میکروسکوپی از نوع گرید میکروسکوپی میباشند .
16. گرید خشک و بی آب (Dry and Anhydrous) :
حلال های شیمیایی بسیار کم آب که برای اهداف تحلیلی و سنتز های آلی استفاده میشود. حلال های خشک به شکل سنتی در مشخص سازی خلوص بر اساس معرف کارل ـ فیشر و حلال های بی آب استفاده میشوند . همچنین در تکنیک های تحقیقاتی شیمی معدنی و شیمی آلی مدرن مورد نیاز است .
17. معرف های جفت یونی (Ion pair Reagents) :
کروماتو گرافی جفت یونی زمانی صورت میگیرد که جداسازیآنالیت های مورد نظر از جمله ترکیبات یونی توسط کروماتوگرافی فاز معکوس مشکل باشد . معرف های جفت یونی را به فاز متحرک میفزاییم که با آنالیت یونی ترکیب شود وترکیبات خنثی بوجود آمده به آسانی در کروماتوگرافی فاز معکوس قابل استفاده اند . معرف های جفت یونی کاتیونی و آنیونی را در کیفیت گرید خاص HPLC به منظور اطمینان از عمل جداسازی به کار میبرند .
18. پسماند GC و زیست کش Pesticide :
حلال های شیمیایی هستند که به منظور اجتناب از وجود ناخالصی های آلی در سطوح PPt تست میشوند. این حلال ها به خصوص در یک فرآیند چند مرحله ای بااستفاده از تنها تجهیزات شیشه آلات آزمایشگاهی خالص سازی میشوند .
19. گرید اسپکتروسکوپی :
حلال هایی که یک نفوذ پذیری بالا نسبت به اشعه UV نشان میدهند و به عنوان تست های اکید اسپکتروسکوپی IR استفاده میشوند .
20. پپتید و سنتز دی ان ای (Peptid and Synthesis) :
مهمترین کارایی این گرید جذب پایین اشعه UV و محتوای کم آب است .
21. گرید فلورسانس (Fluorescence grade) :
گریدهای HPC فلورسانس از نظر گرادیان و فلورسانس کنترل شده اند و برای آنالیز PAH توسط کروماتو گرافی HPCL به کار میروند .
22. معرف GPC :
تتراهیدروفوران تثبیت شده به شکل ویژه ای برای GPCکروماتوگرافی نفوذ ژل موجود است.
23. پروتئومیکس (Proteumics) :
پروتئومیکس به عنوان مقایسه کمی و کیفی پروتئوم ها تحت شرایط مختلف به منظور از هم گسستن بیشترفرآیندهای زیستی به کارمیرود.
24. گرید بافت شناسی یا هیستولوژی (Histology grade) :
حلال ها ومعرف هایی با خلوصی که با کاربرد های بافت شناسی مطابقت داشته باشد.
25. گرید الکتریکی (NLSI-UCSI-SLSI) :
معرف های استفاده شده در صنعت نیمه هادی ، مقدار ذرات ، آنیون ها وکاتیون ها باید در سطح PPm تا PPb باشند . مواد شیمیایی آزمایشگاهی تمامی محصولات مورد نیاز در ،رآیند های پاک کردن و لایه برداری (etching) برای تولید نیمه هادی ها را تحت پوشش قرار میدهد .
26. محصولات ASTM :
اسیدهایی با محتوای جیوه کم که در آنالیز های زیست محیطی به هنگام آنالیز مقادیر کم جیوه مورد استفاده قرار میگیرد .
27. محلول های 1000 PPm استاندارد AA و ICP :
ساخت این محلول ها با نمک ها ، اسیدها یا بازهایی با غلظت بالا صورت گرفته دقت غلظت آن توسط روش های گرانشی یتراسیون سنجیده میشود . این محلول ها در اسپکتروسکوپی جذب اتمی ، پلاروگرافی و تکنیک های رنگ سنجی استفاده میشوند .
28. محلول های حجم سنجی :
از این محلول ها در آزمایشگاه های شیمی تجزیه و تیتراسیون ها بسیار استفاده میشود .
29. محلول های بافر :
محلول بافر از اسید ضعیف ونمک آن یا باز ضعیف ونمک آن باز ساخته میشود که در مقابل تغییرات اندک PH مقائمت میکند .
30. معرف کارل فیشر :
معرف کارل فیشردرفرآیندهای صنعتی و آزمایشگاهی بسیارکاربرد دارد .
تفاوت مواد شیمیایی گرید آزمایشگاهی با گرید معرف :
1. مواد شیمیایی گرید معرف (Reagent grade) گزینش شده اند و برای آزمایش های کلی آزمایشگاهی شیمیایی مناسب اند.
2. خلوص مواد شیمیایی گرید معرف با مشخصات کیفی تعیین شده تئسط جامعه مواد شیمیایی امریکا همخوانی دارد یا بیشتر از آن است .
3. مواد شیمیایی گرید آزمایشگاهی معمولا حداقل استاندارد خالص بودن را دارند و معمولا برای آزمایش هایی که نیاز به نتایخ کیفی ندارند استفاده میشوند .
4. مواد شیمیایی گرید آزمایشگاهی بدون نتیجه به کیفیت مواد شیمیایی آزمایشگاهی ،flinn scientific هرکدام از مواد را بررسی میکند تا از کیفیت وقابل استفاده بودن مواد شیمیایی مطمئن شود.
